ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ... Δεν υπήρχε δούλος ούτε οικέτης στην Ελλάδα στα χρόνια της μεγάλης Ακμής. Η ΕΛΛΑΔΑ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΟΑΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΓΗ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΣΕ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΝΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ. Από τότε η Ελλάδα έγινε το αιώνιο Σύμβολο της Αντίστασης των Λαών σε κάθε μορφή και περιεχόμενο Τυραννίας.. Φωτογραφία του Γεώργιος Εργείλαος Τσιπάς. Γνωρίζουμε ότι δούλος ήταν , είναι και θα είναι εκείνος ο οποίος δεν ανήκει στον εαυτό του , αλλά σε άλλον. Είναι κτήμα, ιδιοκτησία άλλου. Δεν μπορεί να έχει τίποτα δικό του. Σπίτι, γη, οικογένεια, τίποτα. (Αριστοτέλης Πολιτικά Α) Στα χρόνια του Ομήρου, η Ελλάδα έμοιαζε με όαση ελευθερίας , σ’ έναν κόσμο που κυρι-αρχούσε η Δουλεία.. Γύρω απ’ αυτήν την όαση , ασφυκτικά έκλειναν σαν θηλιά τα σκλαβοπάζαρα. Σ’ ένα απ’ αυτά , αγόρασε ο Λαέρτης τον Εύμαιο. Δίνοντας «δικά του πράγματα» (πρίατο κτέατεσσιν εοίσιν)..Και αργότερα από παρόμοια αγορά ο Εύμαιος ,όταν γέρασε , αγόρασε τον Μεσαύλιο «δίνοντας δικά του πράγματα». Γεννιέται αβίαστα το ερώτημα: «Πώς είναι δυνατόν να αποδίδουν οι μεταφραστές στον Εύμαιο την ιδιότητα του δούλου, όταν ο Όμηρος τον παρουσιάζει να δίνει δικά του πράγματα για να αγοράσει τον Μεσαύλιο;».. Στο Ομηρικό κείμενο , ονομάζονται δμώες, αμφίπολοι και θεράποντες εκείνοι που εργάζονται προσφέροντας υπηρεσίες σ’ έναν «Οίκο». Είναι οι «οικήες ή οικέτες». Ήσαν δούλοι;… Όπως τους παρουσιάζουν όλοι οι μεταφραστές των Ομηρικών κειμένων στα Ελληνικά σχολεία ;.. Με νόημα την δυνατότητα να χρησιμοποιούνται από τ’ αφεντικά σαν πράγματα; Με δι-καίωμα ζωής και θανάτου πάνω τους; Γεννιέται το ερώτημα : Με ποια ιστορικά στοιχεία επιτρέπεται να αποκαλούνται οι ομηρικοί οικήες ή οι οικέτες ,δούλοι; Οι lIDDLE –SCOTT στο μεγάλο τους λεξικό, παρουσιάζουν την αμφιβολία για την εννοι-ολογική ταυτότητα οικετών και δούλων. Μια αμφιβολία η οποία διατυπώθηκε από τα χρόνια του 5ου π.Χ αιώνα. Μεγάλες προσωπικότητες από εκείνα τα χρόνια διαφωνούσαν με την εννοιολογική ταύτιση του οικέτη με τον δούλο: O Ξενοφών ο Πλάτων, ο Μένανδρος.. Παρουσίασαν το νόημα του δούλου αντίθετον από το νόημα που είχε στην ομαδική ζωή κάποιος οικέτης, ευρύτερο και με μεγάλες διαφορές: α.Ο Ξενοφών (Κύρου 4.2,20) "Εντεύθεν οικέτης αντίθετον τώ δούλω .." β.Ο Πλάτων στους Νόμους 763 Α,777Α, 853e "δούλος μείζονος οικέτου.." Δηλαδή η έννοια «δούλος» είναι πολύ μεγαλύτερη σε έκταση από την έννοια «οικέτης» .. γ.Ο Μένανδρος (εν Αδηλ 255) "διαφέρειν φύσιν ..δούλον οικέτου.. δια το είναι τους δούλους μεν απελεύθερους τους οικέτας δε αφειμένους της κτήσεως μη.." Δηλαδή είναι διαφορετική η φύση του δούλου από τη φύση του οικέτη . Ο δούλος δεν είναι ελεύθερος, ενώ ο οικέτης δεν αφήνεται (προσωρινά) λεύτερος κατά την κτήση μιας περιοχής πχ λόγω πολέμου.. Ας υπενθυμίσουμε συνοπτικά την έννοια του οικέτη και τα μέρη της. Οικέτες: Ήταν εκείνοι που προσέφεραν εργασία σ' ένα "οίκο".. Οι «οικήες».. Τι ήταν και τι είναι ο Οίκος; Οίκος είναι το σπιτάκι μας; Όπως θα απαντήσει ένας τυχαίος μαθητής σε τυχαίο ελληνικό σχολειό.. Φυσικά όχι. Οίκος ήταν και είναι ο χώρος ζωής και αποτελείται από τα χωράφια τα ζώα αλλά και το δώμα ,δηλαδή το σπίτι. Όσοι οικέτες κατοικούν στο δώμα λέγονται "δμώες" στον Όμηρο.. (δώμα ,δέμω, δομή , οικοδομή, οικοδόμος... Δάμνημι σημαίνει δαμάζω , αλλά δεν αιτιολογείται ιστορικά η παραγωγή της λέξης από τούτο το ρήμα...) Όσοι γυρνάνε έξω από το δώμα γιατί έχουν έργο εκτός είναι οι "αμφίπολοι" .. (αμφί σημαίνει και από δω και από κει ,πέλομαι, πέλας ,πόλος κοντά.. περίπολος επίπολος κλπ ).. Όσοι προσφέρουν έργο θεραπεύοντας ή δίνοντας τη λύση σε κάτι συγκεκριμένο πχ στη καθαριότητα, στη ύφανση ,λέγονται "θεράποντες και θεραπαινίδες".. Όλοι ήσαν οικέτες... Ο Όμηρος στην Οδύσσεια τους παρουσιάζει.Πολλές φορές. Παράλληλα παρουσιάζει και την δουλεία.Με την ίδια συχνότητα; .. Όχι.. Σε όλο το έργο μόνον δύο -τρεις φορές. Οι περιγραφές των εργασιών δμώων, θεραπώντων και αμφιπόλων δηλαδή των οικήων στα «δώματα» του Οδυσσέα, του Αλκίνοου και άλλων ανάκτων,δεν δείχνουν εργασία με ανάγκη, χαρακτηριστικόν γνώρισμα των δούλων. Ο Οδυσσέας με γεροντική μορφή για να μην αναγνωριστεί , παρουσιάστηκε στον Εύμαιο καταγόμενος δήθεν από την Κρήτη , γιός του Κάστορα Υλακίδη . «Εξεστράτευσε με τον Ιδομενέα στην Τροία και επέστρεψε νικητής και πλούσιος μετά την Άλωση. Αλλά ένα μήνα αργότερα, με 9 πλοία και τους ισόθεους συντρόφους του, έπλευ-σε για την Αίγυπτο.Εκεί,ένα μέρος από τους συντρόφους του, αγνοώντας τις εντολές, ορμώμενοι από Ύβρη,επετέθησαν στους κατοίκους,σκότωσαν άρπαξαν γυναίκες και παι-διά. Αλλά σύντομα ήλθε οργανωμένος στρατός Αιγυπτίων και πήρε εκδίκηση. Οι περισσότεροι σύντροφοι βρήκαν τον θάνατο .Και όσοι γλύτωσαν σύρθηκαν από τους Αιγύπτιους να εργάζονται αναγκαστικά.» Οδύσσεια Ξ 200-340 . Εδώ ο προσδιορισμός της δουλείας και η αντίθεση με τον οικέτη.Οι αιχμάλωτοι πολέμου, υποχρεώνονταν σε αναγκαστική εργασία. Αυτό συνέβη και στον Οδυσσέα. Και η διήγηση συνεχίζεται: «Όμως δεν έγινε δούλος. Αντίθετα απέκτησε πολλά τα 7 χρόνια που έμεινε στην Αίγυπτο.Τον όγδοο χρόνο τον έπεισε με ψέματα ένας Φοίνικας να τον ακολουθήσει,να φύγει από την Αίγυπτο. Όμως ένα χρόνο μετά,ήταν φανερή η πρόθεση του Φοίνικα να τον πουλήσει δούλο στην Λιβύη.Αλλά το πλοίο ναυάγησε πέφτοντας σε κακοκαιρία,κι ο Οδυσσέας γλύτωσε και έφτασε στην γη των Θεσπρωτών. Ο Βασιλεύς Φείδων , τον προστάτεψε χωρίς να χρειαστούνε λύτρα. Όταν κάποιο καράβι έφευγε για το Δουλίχιο, έδωσε την διαταγή ο Φείδων να οδηγήσουν τον γιο του Κάστορα στον βασιλιά τον Άκαστο.. Όμως και σ’ αυτό το καράβι οι κυβερνήτες σχεδίαζαν να τον πουλήσουν δούλο. (δούλιον ήμαρ).. Ο Οδυσσέας σαν γιος του Υλακίδη Κάστορα από την Κρήτη,με την βοήθεια των θεών κατάφερε να λυθεί , να πέσει στην θάλασσα και κολυμπώντας να φτάσει στην Ιθάκη». Οδύσσεια Ξ 200-340. Σε όλο το έργο του ο Όμηρος, παρουσιάζει παράλληλα χωρίς να ταυτίζει το νοηματικό περιεχόμενον των οικήων με το «δούλιον ήμαρ». Αναλυτικά: Παρουσιάζονται αγοραπωλησίες ανθρώπων σε συγκεκριμένους τόπους , όπως στη νησιωτική γη των Ταφίων αλλά και στην Λιβύη (Οδύσσεια Ξ200-340 και Ξ450-455). Θεωρούμεν ότι αυτά ήσαν τα όρια της Γης των Ελευθέρων Ελλήνων σε μια Γη που κυριαρχούσε η Δουλεία. Παρουσιάζεται η εκμετάλλευση των αιχμαλώτων πολέμου από τους νικητές . (εργά-ζεσθαι ανάγκη Οδύσσεια ξ270-2). Παρουσιάζεται η χρήση λύτρων για την ελευθερία ναυαγών.(Οδύσσεια Ξ315-320). Αλλά παρουσιάζεται και η δυνατότητα των οικήων να έχουν χώρο ζωής όπως ένα κτήμα αλλά και σπίτι και σύζυγο.«..ός (ο άναξ), εμέ εφίλει ενδυκέως και όπασσεν κτήσιν,οία τε (κτήσιν),άναξ εύθυμος έδωκεν οικήι ώ, οίκον τε,κλήρον τε, πολυμνήστην τε γυναίκα. Τώ κε με πόλλ’ ώνησεν άναξ..» Οδύσσεια Ξ 62-67).. Αλλά η μετάφραση «σε μένα χάρισε ο άναξ πολλά..» ,για χρόνια πολλά στους μαθητές, σαν η μόνη και σωστή και αληθινή είναι μια άθλια ερμηνεία ,η οποία κατευθύνει τις σκέψεις όλων στην αποδοχή μιας απάτης, ενός ατιμωτικού ψεύδους για την Ιστορία μας σαν Αλήθεια: «Ο καλόψυχος (εύθυμος) Άναξ , χαρίζει στον αγαπημένο του δούλο..» Αποτελεί μια καλά δουλεμένη , με επιστημονικό τρόπο προπαγάνδα των Τυράννων, που παρουσιάζει την τακτική, την μεθοδολογία, την δόλια ελλειπτική έρευνα που χρησιμο-ποιεί ένα Ολοκληρωτικό Καθεστώς, για να κρύψει τις διαφορές και την Επαναστατική Αλήθεια: «Η Ελλάδα, ήταν η όαση της Ελευθερίας, κι έγινε το Αιώνιο Σύμβολο της Αντίστασης , σε κάθε Μορφή και Περιεχόμενο Τυραννίας».. Ώνησεν : Κοινός Αόριστος δύο ρημάτων , που φαινομενικά διαφέρουν.Ποια είναι; Ονίνημι , ωνούμαι αλλά και ωνέω-ώ. Ονίνημι σημαίνει ωφελώ… Ωνούμαι , εξαγοράζομαι.Όταν δίνει κάποιος χρήματα για να με αποκτήσει, τότε εγώ είμαι ωνητός, ωνούμαι.Και ωνέω δίνω χρήματα για να αποκτήσω κάτι. Κοινή ρίζα στα δύο ρήματα, υπάρχει; Ο μικρόν και Ο μέγα , με το σύμφωνον «ν». Το Ο μέγα, είναι η ετεριωμένη βαθμίδα, μετάπτωση του ο , σε ω. Υπάρχει κοινόν νόημα στις δύο λέξεις , κοινόν νόημα που κρύβεται στις τελικές και διαφορετικές εκφορές του λόγου σε ονίνημι και ωνούμαι; Η κοινή ρίζα , δια της ετεριωμένης βαθμίδας δηλώνει ναι , υπάρχει. Ποιο θα μπορούσε να είναι; Όταν ωνούμαι ή ωνώ, δίνω χρήματα για να αποκτήσω να πάρω κάτι. Όταν δίνω περισσότερα από όσα αξίζει αυτό που παίρνω, τότε εκείνος που μου το δίνει έχει από μένα ωφέλεια.Δηλαδή παρουσιάζεται με λαμπρό , φωτεινό τρόπο το ονίνημι. Αυτή η «σχέση» το «πάρε δώσε», έννοια που προβάλλεται με την αυστηρότητα των μαθηματικών στον χώρο χρήσης της καθημερινής μας γλώσσας, στηρίζει το νόημα και των δύο ρημάτων. Στο Ομηρικό κείμενο , ο Εύμαιος παίρνει από τον «εύθυμο- καλόψυχο άνακτα» , «οίκο και κλήρο και πολυμνήστην γυναίκα».. Γιατί; Διότι σύμφωνα με το Ομηρικό κείμενο, προσφέρει , δίνει στον άνακτα «έργο». Ποιο έργο; Αυτό που οι «οικήες» προσφέρουν –δίνουν.. Και ο Εύμαιος μάχεται για αυτό το έργο που δίνει και ευλογάει ο θεός: «θεός επί έργον αέξη.. ως και εμοί τόδε έργον,αέξεται, ώ επιμίμνω».. Δεν χάρισε λοιπόν ο άναξ στον Εύμαιο. Έδωσε στον εργαζόμενο στον «οίκο» του, σαν αμοιβή για το έργο που ο οικέτης Εύμαιος προσέφερε, κάτι παραπάνω .. …Και πέρασαν χρόνια πολλά .Αιώνες… Και ο Ηρόδοτος παρουσιάζει μια μικρή ιστορία: «.. σε μια μακρινή στο χρόνο εποχή, τότε που ούτε στην Αθήνα , ούτε πουθενά αλλού στην Ελλάδα δεν υπήρχε οικέτης, έστειλαν οι Αθηναίοι μια ομάδα από νεαρά κοριτσόπουλα ,να φέρουν νερό από την εννεάκρουνη πηγή στον Υμηττό.Τα κορίτσια βιάστηκαν από ξένους που ζούσαν εκεί. Και τότε οι Αθηναίοι με στρατό τους συνέλαβαν και τους εξόρισαν..» Ερατώ 137. Επιπρόσθετα,από την Αθήνα του 5ου αιώνα σώζεται κι ο νόμος με το όνομα "Γραφή Ύβρεως".. Ήταν νόμος που απειλούσε ακόμη και με θανατική ποινή τον εργοδότη ,για ανάρμο-στη συμπεριφορά στους οικέτες ... Κατ ελάχιστον .... Ας δούμε και τους είλωτες . Στους Ιστορικούς Αιώνες της Ευνομίας. Η Σπάρτη δεν επιτρεπόταν να τους μετακινήσει από την γη στην οποία γεννήθηκαν. Η Γη των ειλώντων ,ανήκε στην Σπάρτη και όχι στους Σπαρτιάτες. Οι είλωτες δεν επιτρεπόταν να πωληθούν σαν δούλοι. Έδιναν φόρο ένα μέρος από την παραγωγή τους στην Σπάρτη. Πόσο; 75 μέδιμνες για τα συσσίτια και 12 για την διατροφή των οικογενειών. Ήταν πολλά αυτά; Αν προχωρήσουμε σε μια σύγκριση με την Αθήνα: Οι Σπαρτιάτες έπαιρναν τόσα από τους είλωτες, ώστε ζούσαν με λιγότερα από τα μισά, του σχεδόν φτωχού Αθηναίου Πολίτη ,του διακοσιομέδιμνου. Το υπόλοιπον της παραγωγής από τα «όμοια» κτήματα των ειλώτων; Το Χρησιμοποιούσαν οι είλωτες. Οι Σπαρτιάτες δεν συσσώρευαν πλούτο, απαγορευόταν να έχουν ξένα νομίσματα . Μόνον τα δύσχρηστα βαριά και συμβολικά δικά τους. Αντίθετα οι είλωτες δεν είχαν τέτοιες απαγορεύσεις. Δηλαδή θα μπορούσε μια οικογένεια ειλώτων να ζει με περισσότερα αγαθά ,να έχει στην κατοχή της περισσότερα νομίσματα–χρήμα,από όσα μια αντίστοιχη οικογένεια Πολιτών στην Σπάρτη; Φυσικά. Γιατί οι πολυπληθέστεροι είλωτες οπλισμένοι και ακόλουθοι του στρατού των Σπαρτια-τών, δεν αναζήτησαν ποτέ την ευκαιρία σύμπραξης με τους εχθρούς των τυράννων τους, με στόχο την ελευθερία, σε πολλές και διαφορετικές εκστρατείες;… Γιατί οι «Κρυπτείες», ήταν πάντα αποτέλεσμα επίσημης κήρυξης ολιγοήμερου πολέμου κατά των ειλώτων, όταν ανελάμβαναν Αρχή οι νεοεκλεγμένοι Έφοροι; Κατ’ αυτόν τον τρόπον, οι είλωτες ήσαν ενημερωμένοι και μπορούσαν να αντισταθούν, ενώ οι νεαροί Σπαρτιάτες που ανελάμβαναν την πολεμική δράση κινδύνευαν τόσο ,όσο και οι προσωρινοί τους νεαροί είλωτες εχθροί. Γιατί οι δάσκαλοι στα ελληνικά σχολεία , ονομάζουν τους είλωτες δούλους, ενώ είναι γνωστόν,ότι στην Σπάρτη ιδιωτικοί δούλοι όχι μόνον δεν υπήρξαν ποτέ στα εξεταζόμενα χρόνια της «Ευνομίας» ,αλλά κι απαγορευόταν η εισαγωγή τους με τους υφιστάμενους νόμους περί «ξενηλασίας»; Φωτογραφία του Γεώργιος Εργείλαος Τσιπάς. Μήπως ο Ελληνικός Λαός σήμερα , βρίσκεται σε χειρότερη θέση από την θέση στην οποίαν βρίσκονταν οι Είλωτες ,όπως τους παρουσιάζουν στους μαθητές σήμερα ,οι συγγραφείς των βιβλίων Ιστορίας στην Μέση Εκπαίδευση;.. Η επιστημονική έρευνα δεν επιτρέπεται να σιωπήσει σε τέτοιες γενικεύσεις μηδενι-σμού των διαφορών, που αποτελούν χαρακτηριστικά γνωρίσματα Ολοκληρωτικών Πολιτικών Καθεστώτων. Η Γνώση όταν κατακτιέται, προτρέποντας αβίαστα τους γνωρίζοντες να πράξουν σύμφωνα με το Αγαθόν, πάντα θα αντιστέκεται σε κάθε Μορφή και Περιεχόμενο αδικίας και τυραννίας. Πάντα θα αποκαλύπτει την Αλήθεια. Και δι αυτής τον δρόμο προς την Ελευθερία.